မည်သည့်အင်စတီကျူးရှင်းများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်သနည်း? (Which Institutions Need Reform?)

အဖွဲ့အစည်းပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုဆိုသည်မှာ ပဋိပက္ခကာလအလွန် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် စနစ်ကျပြီး ဘက်လိုက်မှုကင်းသည့် အဖွဲ့အစည်းများအဖြစ် ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်ကြိုးပမ်းနေသည့် နိုင်ငံတော်နှင့် လူမှုအဆောက်အအုံများအား သုံးသပ်ခြင်းနှင့် ပြန်လည်ပုံဖော်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ် ဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်သည် ကျယ်ပြန့်ပြီး ထိုအထဲတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ၊ စစ်တပ်၊ ရဲ၊ တရားစီရင်ရေး၊ လွှတ်တော်၊ ပညာရေးစနစ်နှင့် မီဒီယာစသည်တို့အား ပြုပြင် ပြောင်းလဲရန်လည်း ပါဝင်ပါသည်။ ထိုအဖွဲ့အစည်းများသည် အလွဲသုံးစားပြုခြင်း၊ တာဝန်မယူခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုများကို ကျူးလွန်ခဲ့သော အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ထိုကြောင့် ဤအဖွဲ့အစည်းများအား အောက်ပါအတိုင်း ဆောင်ရွက်သည့်အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်ရန် အတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်သည်။

• ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုများအတွက် တာဝန်ယူခြင်း
• ဒီမိုကရေစီ နည်းအရ ထိန်းချုပ်ထားခြင်း
• တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအပေါ်တွင် အခြေခံပြီး လူ့အခွင့်အရေးအား လေးစားလိုက်နာခြင်း
• ပြည်သူလူထု၏ အမြင်တွင် တရားဝင်မှုရှိခြင်း
• နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနယ်ပယ်မှ အခွင့်ထူးခံများ၏ အကျိုးအတွက်သာ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း မျိုး မပြုပဲ ကျူးလွန်ခံရသူများ၊ ဆင်းရဲသားများနှင့် လူနည်းစုအပယ်ခံများစသည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှ မတူညီသည့်အုပ်စုများ အားလုံး၏ လိုအပ်ချက်များအား ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်း။

ထိရောက်သော အဖွဲ့အစည်းပိုင်းဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတွက် ရှေးဦးလိုအပ်ချက်များ

၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် အမှန်တရား၊ တရားမျှတမှု၊ ပြန်လည်ကုစားမှုနှင့် ထပ်တလဲလဲ မဖြစ်ပွားစေရန် အာမခံချက်များကို ကာကွယ်မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ်မှ ထိရောက်သော အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ကြားဝင်မှုများအတွက် အခြေခံ ရှေးဦးလိုအပ်ချက်များအား လမ်းညွှန်တင်ပြသည့် အစီရင်ခံစာတစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဤရှေးဦးလိုအပ်ချက်များ အတွက် လမ်းညွှန်ချက်များတွင်-အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်။

• လူထုအတွက် ထိရောက်သော လုံခြုံရေးစီမံပေးခြင်း
• နိုင်ငံသားများသည် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများအား ကျင့်သုံးနိုင်ပြီး အစိုးရ၏ ဝန်ဆောင်မှုများအား ရယူနိုင်စေရန်အတွက် ဥပဒေအရ အကျူံးဝင်သည့် တရားဝင် အထောက်အထားများ (ဥပမာ – မွေးစာရင်း၊ နိုင်ငံသားကဒ်များ) အား ထုတ်ပေးခြင်း။
• လူ့အခွင့်အရေး စာချုပ်များအား လက်မှတ်ရေးထိုး အတည်ပြုခြင်းနှင့် (ထိုစာချုပ်ပါ အခွင့်အရေးများကို ကျင့်သုံးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း) ကတိကဝတ် စိတ်အားထက်သန်မှုကို ပြသရန်အတွက် (ထိုစာချုပ်ပါအခွင့်အရေးများကို) ပြည်တွင်းဥပဒေများတွင် ထည့်သွင်းခြင်း တို့အပြင် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းတို့အား ခွင့်ပြုပေးခြင်း။

အဖွဲ့အစည်းပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှု အချို့

လုံခြုံရေး အဖွဲ့အစည်းများအား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး (SSR) နှင့် အတိတ်ကာလ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့သူများအား ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရေးလုပ်ငန်းစဉ် (စိစစ်ခြင်း)နှင့် ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များ အပါအဝင် အဖွဲ့အစည်းပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်နေစဉ်အတွင်း သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးအကူးအပြောင်း ကာလများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြောင်းလဲနေသော အခြေအနေများတွင် ထွက်ပေါ်လာပါသည်။ ထို့ကြောင့် အပြင်းထန်ဆုံး စိန်ခေါ်မှုများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

• ငွေကြေးနှင့်လူသားအရင်းအမြစ်ရှားပါးခြင်း
• နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားများ အချင်းချင်း ယှဉ်ပြိုင်မှု
• ပျက်စီးရန်လွယ်ကူသော နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုစီးပွားအခြေအနေများနှင့်
• နိုင်ငံရေး စိတ်ဆန္ဒမရှိခြင်း တို့ ဖြစ်ပါသည်။